- De mate van gevaarzettend gedrag
- Eventuele eerdere aanhoudingen wegens verkeersfeiten
- Of u het rijbewijs nodig hebt voor uw werk of andere belangrijke sociale verplichtingen
Mate van gevaarzettend gedrag
In de eerste plaats is de mate van gevaarzettend gedrag van belang voor een inschatting van de kans van slagen. Dit is erg abstract. Het is moeilijk om hier op voorhand al een concreet kader voor te kunnen geven. Van belang is om het dossier zo snel mogelijk om te vragen zodat dit goed kan worden ingeschat.
De overgifte van het rijbewijs kan worden gevorderd, wanneer tegen de bestuurder van een motorrijtuig een proces-verbaal wordt opgemaakt ter zake van overtreding van een bij of krachtens de WVW 1994 vastgesteld voorschrift, mits door deze overtreding de veiligheid op de weg ernstig in gevaar is gebracht. Volgens de memorie van toelichting moet hierbij gedacht worden aan “gevallen van dood of zwaar lichamelijk letsel door schuld waarbij de bestuurder niet onder invloed verkeerde (…) of aan ernstige overschrijdingen van de maximumsnelheid op plaatsen waar dit tot bijzondere gevaarzetting leidt, zoals binnen de bebouwde kom”.[ Zie Kamerstukken II 1990-1991, 22 030, nr. 3, p. 145-146.] Deze voorbeelden hebben geen uitputtend karakter. Noch de memorie van toelichting, noch de WVW 1994 zelf geeft een limitatieve opsomming van de overtredingen die binnen het bereik van deze bepaling vallen. Het is daarom moeilijk om een vastomlijnde leidraad te geven. Belangrijk is dat de overtredingen een zwaarwegend gevaarzettend karakter hebben.
Hierbij kunnen de volgende factoren een rol spelen:
- er is sprake van een samenloop van twee of meer overtredingen die tezamen een groot risico opleveren voor de veiligheid van andere verkeersdeelnemers, dan wel
- er is sprake van één zeer ernstige overtreding, waarbij niet sprake is van “slechts” hinder, maar van geconcretiseerde ernstige gevaarzetting.
Het gevaar kan zich hebben verwezenlijkt doordat er daadwerkelijk een ongeval heeft plaatsgevonden, maar dit hoeft niet. Onder omstandigheden kan het rijbewijs dus ook worden ingevorderd, indien een ongeval is uitgebleven (het is net goed afgelopen waar het evengoed verkeerd had kunnen gaan). Anderzijds is de enkele omstandigheid dat een ongeval heeft plaatsgevonden niet voldoende voor de conclusie dat er sprake is van ernstig gevaarzettend gedrag. Dit is steeds afhankelijk van de concrete gedragingen die tot het ongeval hebben geleid.
Als uitgangspunt hanteert de officier vaak een inhoudingstermijn van 4 maanden. Alleen als de ernst van het gevaar meevalt en vaak ook wordt erkend dat er verkeerd is gehandeld, heeft het zin om via een klaagschriftprocedure het rijbewijs terug te vragen.
Recidive
Wat ook in belangrijke mate meetelt is of er sprake is van eerdere verkeersdelicten in het algemeen. In de wet staat ook dat de officier van justitie kan het gevaarscriterum alleen dan ten grondslag leggen aan een inhouding van het rijbewijs in het geval van recidivegevaar. Artikel 164, vierde lid, onder e, WVW 1994 spreekt immers van: ‘opnieuw een feit als bedoeld in het tweede of derde lid zal begaan’. Als een rijbewijs op grond van artikel 164, derde lid, WVW 1994 is ingevorderd, is de verdachte voor een periode van maximaal 10 dagen zijn rijbewijs ‘kwijt’. Gedurende die periode dient het OM te bepalen of grond voor inhouding bestaat in het geval van recidivegevaar. Als er geen sprake is van recidivegevaar, dient het rijbewijs door het OM te worden teruggegeven.
Men kijkt hierbij naar eerdere art 5 WVW situatie, maar ook naar snelheidsovertredingen en andere verkeersdelicten.
De relevante terugkijkperiode is in principe 2 jaren, maar ook aanhoudingen daarvoor kunnen worden meegenomen door de rechter. Bepalend is overigens niet de datum van de vorige overtreding, maar de datum dat u door de rechter bent veroordeeld of dat aan u een strafbeschikking is opgelegd. Daar kan nog een verschil tussen zitten als de bestraffing langer op zich heeft laten wachten. Uiteraard speelt ook mee hoe lang iemand zijn rijbewijs al heeft.
1x recidive korter dan 2 jaar geleden:
Matige kans om het rijbewijs eerder terug te krijgen. Vanwege de recidive mag de rechter zelfs een schaal hoger gaan zitten in de strafmaat. Van belang is nog wel of u voor die eerdere aanhouding alleen een geldboete hebt gehad of dat toen ook al een rijontzegging hebt gehad. In het laatste geval, zal de rechter nog eerder denken dat u er niets van hebt geleerd. Bij recidive in de afgelopen 2 jaren moeten uw persoonlijke omstandigheden dan wel zeer zwaarwegend zijn om het rijbewijs eerder terug te krijgen.
Recidive 2 – 5 jaar geleden:
De rechter zal deze recidive op de achtergrond wel laten meewegen. Het is niet zozeer dat u nu een hogere straf kunt krijgen nu het meer dan 5 jaar geleden is, maar de rechter zal minder ruimte zien om veel lager te gaan zitten in de op te leggen straf. De kans van slagen om via een klaagschriftprocedure het rijbewijs eerder terug te krijgen is redelijk, mits uw persoonlijke omstandigheden voldoende zwaarwegend zijn.
Recidive 5 – 10 jaar geleden:
De rechter zal deze recidive nog wel laten meewegen. De kans van slagen om via een klaagschriftprocedure het rijbewijs eerder terug te krijgen is is bijna even groot als bij een first offender.
Nodig hebben van het rijbewijs
Tot slot is van belang welke persoonlijke belangen u hebt bij een teruggave van het rijbewijs. Wat zijn de gevolgen voor u als het rijbewijs voor langere tijd zal worden ingehouden? Natuurlijk vindt iedereen het vervelend om het rijbewijs te moeten missen, maar dat is nu juist de bedoeling van de inhouding van het rijbewijs. Het moet vervelend zijn omdat het alvast een voorschot is op de latere rijontzegging. Het is een straf en de bedoeling van een straf is dat u het voelt, dat u er last van hebt, zodat u het een volgende keer niet zult doen.
Het wordt alleen anders wanneer de invordering en inhouding van uw rijbewijs u onevenredig zwaar raakt, bijvoorbeeld omdat u uw werk niet meer kunt verrichten en daardoor zonder inkomen komt te zitten. Maar ook voor mantelzorgers, ouders met kinderen, nakomen van de omgangsregeling, etc. bestaat de mogelijk om eerder het rijbewijs terug te krijgen.
Steeds moet u echter de vraag stellen of het ook op een andere manier kan. Als het op een andere manier ook kan, zal de rechter minder snel meegaan in uw verzoek tot teruggave van het rijbewijs. De rechter maakt steeds een belangenafweging tussen het algemeen belang van de verkeersveiligheid en uw persoonlijke belangen.
Om u enig inzicht te geven welke persoonlijke belangen in welke mate wordt gewogen, hebben wij een beknopt overzicht gemaakt.
| Categorie | Voorbeelden | Mate van sterkte belang |
| Broodrijders [personen die voor hun werk zelf op de weg zitten] | Koerier, pakketbezorger, vrachtwagenchauffeur, kraanmachinisten | Zeer sterk belang teruggave |
| Werklieden | Schilders, bouwvakkers, elektricien, loodgieter | Zeer sterk belang teruggave, mede ook omdat vaak in een werkbus met materialen en gereedschappen wordt gereden. [voorwaarde: u moet alleen werken en niet met een collega mee kunnen rijden] |
| Voor werk naar afspraken op div. locaties | Accountmanagers, vertegenwoordigers, directeuren ondernemingen, | Sterk belang teruggave, als kan worden aangetoond dat alternatieven niet mogelijk zijn. Extra argumenten nodig: – Reizen met OV is niet mogelijk gelet op locatie klanten of meerdere gesprekken op een dag – Studentchauffeur inschakelen is niet mogelijk |
| Werk op vaste locatie | Kantoorpersoneel, productiemedewerkers, ziekenhuispersoneel etc. | Redelijk belang bij teruggave als het werk niet op een andere manier te bereiken is. Voorbeelden: – Vanwege werktijden rijdt het OV niet – Locatie werk is niet (goed) met OV te bereiken – Reistijd met OV is disproportioneel langerN.B. U mag niet door een ander gebracht kunnen worden |
| Medische beperkingen | Invaliden of personen die door medische beperking slechts een korte afstand kunnen lopen | Beperkt belang indien de beperking door een verklaring van een arts of andere bewijsstukken in voldoende mate kan worden onderbouwd. |
| Belang in thuissituatie | Mantelzorgers, ouders met kinderen, omgangsregelingen | Beperkt belang indien aannemelijk wordt gemaakt dat de zorg niet op een andere manier verleend kan worden. |
Opvragen dossier
Kans terugkrijgen rijbewijs na snelheidsovertreding?
Wij hopen u hiermee iets meer inzicht te hebben kunnen geven in welke gevallen het mogelijk is om uw rijbewijs eerder terug te krijgen.
Wilt u in uw situatie weten wat de kans op teruggave is, neem dan contact met ons op. Wij kunnen u concreet advies geven over de mogelijkheden in uw zaak.