Bij gevaarlijk rijgedrag mag het rijbewijs worden ingevorderd. Het criterium is dat hiervoor in artikel 164 lid 3 WVW wordt genoemd is dat door de overtreding de veiligheid op de weg ernstig in gevaar is gebracht.
De vraag is hierbij altijd of het verkeersgedrag van de verdachte echt zodanig was dat de veiligheid op de weg ernstig in gevaar is gebracht.
Er bestaat nauwelijks jurisprudentie over dit onderwerp. Voor wat betreft de vraag of de veiligheid op de weg ernstig in gevaar is gebracht, kan aansluiting gevonden worden bij artikel 5 WVW, welk artikel het veroorzaken van gevaar op de weg strafbaar stelt, maar wat ons betreft moeten er nog zwaardere eisen worden gesteld aan het gevaar bij invordering van het rijbewijs nu artikel 164 lid 3 WVW eist dat het gaat om ernstig gevaar voor de veiligheid op de weg.
Volgens de memorie van toelichting moet hierbij gedacht worden aan “gevallen van dood of zwaar lichamelijk letsel door schuld waarbij de bestuurder niet onder invloed verkeerde (…) of aan ernstige overschrijdingen van de maximumsnelheid op plaatsen waar dit tot bijzondere gevaarzetting leidt, zoals binnen de bebouwde kom”. Deze voorbeelden hebben geen uitputtend karakter. Noch de memorie van toelichting, noch de WVW 1994 zelf geeft een limitatieve opsomming van de overtredingen die binnen het bereik van deze bepaling vallen. Het is daarom moeilijk om een vastomlijnde leidraad te geven. Belangrijk is dat de overtredingen een zwaarwegend gevaarzettend karakter hebben.
Hierbij kunnen de volgende factoren een rol spelen:
- er is sprake van een samenloop van twee of meer overtredingen die tezamen een groot risico opleveren voor de veiligheid van andere verkeersdeelnemers, dan wel
- er is sprake van één zeer ernstige overtreding, waarbij niet sprake is van “slechts” hinder, maar van geconcretiseerde ernstige gevaarzetting.
Het gevaar kan zich hebben verwezenlijkt doordat er daadwerkelijk een ongeval heeft plaatsgevonden, maar dit hoeft niet. Onder omstandigheden kan het rijbewijs dus ook worden ingevorderd, indien een ongeval is uitgebleven (het is net goed afgelopen waar het evengoed verkeerd had kunnen gaan). Anderzijds is de enkele omstandigheid dat een ongeval heeft plaatsgevonden niet voldoende voor de conclusie dat er sprake is van ernstig gevaarzettend gedrag. Dit is steeds afhankelijk van de concrete gedragingen die tot het ongeval hebben geleid.